- Producent: Universitas
- Kategoria: E-booki
- ISBN: 9788324265190
- Autor: Ewa Grzęda
- Wydawnictwo: Universitas
- Rok wydania: 2020
Monograficzny tom Od Kaukazu po Sudety. Studia i szkice o poznawaniu i zamieszkiwaniu gór dalekich i bliskich pod redakcją Ewy Grzędy jest owocem wieloletniej współpracy badaczy z najróżniejszych akademickich ośrodków polskich i zagranicznych, zintegrowanych wokół Pracowni Badań Humanistycznych nad Problematyką Górską.
Książka demonstruje się jako drugi tom linii Górskiej wydawanej przez Universitas. Tytuł Od Kaukazu po Sudety… sugeruje spory, wykraczający daleko poza granice Europy, zasięg geograficzny problematyki omawianej w zbiorze.
Tematyka studiów prezentowanych w niniejszym tomie oscyluje wokół zagadnień związanych z przeróżnymi aspektami życia codziennego i duchowego społeczności zamieszkujących obszary górskie o rozmaitym klimacie oraz przeróżnych aspektów poznawania – a w ślad za tym opisywania – wybranych pasm i łańcuchów górskich (między innymi egzotycznych gór Kaukazu i Ałtaju i Alp, Karpat i Sudetów), z uwzględnieniem ich specyfiki zarówno geograficzno-przyrodniczej, jak i kulturowej, w rozmaitych okresach historycznych.
Temat zamieszkiwania, podobnie jak poznawania gór, został tu potraktowany szeroko i wieloaspektowo. Rozważania autorów odnoszą się i do mieszkańców rdzennych (autochtonicznych), i do tych, którzy z najróżniejszych powodów – niekiedy nawet politycznych – na krótszy lub dłuższy czas osiedlali się na obszarach górskich i w jakimś stopniu przyczynili się do ich zagospodarowywania, albo dokonywali tam różnego rodzaju eksploracji.
Autorzy ujętych w tomie szkiców reprezentują kilka pokoleń badaczy uprawiających przeróżne dyscypliny nauk humanistycznych, co sprawia, iż publikacja ma charakter interdyscyplinarny. Linia Górska jest odpowiedzią na rosnące zainteresowanie górami, jak jeszcze wieloaspektową, pokaźną recepcję przestrzeni i kultury górskiej w literaturze, sztuce i życiu społecznym.
W ostatnich dziesięcioleciach w nauce światowej pojawiły się odrębne studia poświęcone przestrzeni górskiej – mountain studies, prowadzone z reguły z perspektywy naturalnej, potwierdzające znaczenie gór, widzianych jako enklawy przyrodniczo-kulturowe, w aspekcie rozwoju i przetrwania współczesnej cywilizacji.
W tym rozmiarze wyraźnie rysuje się potrzeba powiększenia tej perspektywy o pogłębioną refleksję z obszaru szeroko pojętej humanistyki i dziedzin jej pokrewnych, historia poznania, eksploracji i zdobycia gór (alpinizm, andynizm, himalaizm) stanowi bowiem bardzo ważny komponent historii cywilizacji i kultury.
W linii prezentowane będą najnowsze prace naukowe o charakterze monograficznym, jednego bądź wielu autorów, łączące doświadczenia literaturoznawcze z badaniami z zakresu antropologii kultury, psychologii i socjologii oraz historii poznania i zdobycia gór.
Nie oznacza to jednak wykluczenia z linii prac z zakresu nauk przyrodniczych i innych obszarów badań. W ramach serii planowane są także wznowienia dziewiętnastowiecznych i dwudziestowiecznych zapomnianych dzieł dotyczących gór, o wybitnej wartości poznawczej, przekłady ważnych pozycji zagranicznych z tego zakresu oraz edycje krytyczne wybranych dzieł z obszaru eseistyki i beletrystyki.
