Proponowana poprzez Lema pionierska koncepcja odbioru dzieła literackiego wyprzedza o dobre kilkanaście lat trendy interpretacyjne w postaci lubianego aktualnie pragmatyzmu Stanleya Fisha. Zgodnie z nią utwór literacki jest tylko projektem, zbiorem znaków kryjącym w sobie gamę możliwych odczytań i tak naprawdę zawdzięcza swoje istnienie aktywności odbiorców, która dopiero porządkuje go i powołuje do życia. Teoria dzieła literackiego stanowi jednak dla Lema jedynie punkt wyjścia do powszednich poszukiwań uniwersalnej teorii wszelkiego. Jak pisał Henryk Markiewicz: "Filozofia przypadku" traktuje na każdy temat – "od kosmologii przez powstanie życia na Ziemi i lingwogenezę aż do faszyzmu i stripteasu".
SPIS TREŚCI:
Przedmowa
Wstęp do II wydania
Komentarz do III wydania
I. Wstęp
II. Sformułowanie programu
III. Przedpole
IV. Kreacja dzieła
V. Semantyka i pragmatyka
VI. Informacjonistyka i logika
VII. Cybernetyka używana
VIII. Los społeczny, czyli znaczenie dzieła
IX. Postępowość, czyli przypadek
X. Modele dzieła
XI. Granice wzrostu kultury
XII. Literatura i poznanie