- Producent: IPN
- Kategoria: Historia
- ISBN: 9788382293661
- Oprawa: twarda
- Autor: Wojciech Paduchowski
- Wydawnictwo: Instytut Pamięci Narodowej
- Ilość stron: 576
- Rok wydania: 2022
Książka jest opisem i refleksją nad wydarzeniami z kwietnia 1960 r. W Krakowie, które przeszły do historii jako,,walka o krzyż nowohucki". W centrum tych wydarzeń znajduje się krzyż, stanowiący dla nich pokaźny punkt odniesienia.
Nie jest to książka religijna, lecz historyczna, nie sposób jednak pominąć w niej tak ważnego aspektu życia, jakim jest religijność człowieka czy społeczności, w tym wypadku nowohuckiej. Rekonstrukcję i analizę protestu nowohuckiego przeprowadzono na podstawie historycznych badań socjologicznych i własnych poszukiwań źródłowych.
Wykorzystano konwencjonalne opracowania psycho-socjologiczne z zakresu badań nad psychologią tłumu autorstwa Gustave'a Le Bona oraz prace Ralfa Dahrendorfa poświęcone teorii konfliktu w społeczeństwie przemysłowym.
Zrekonstruowano przebieg kluczowego dla opisywanej historii dnia 27 kwietnia 1960 r., pokazując zarówno gwałtowne walki uliczne w Nowej Hucie, jak i decyzje podejmowane w zaciszu gabinetów. Nakreślono kontekst protestu i opisano jego bezpośrednią przyczynę.
Szczegółowo opisano biografie wybranych bohaterów wydarzeń, a także skalę represji, które dotknęły uczestników protestu i ich rodziny. Ważnym elementem opisu jest reakcja na wydarzenia nowohuckie najróżniejszych środowisk i osób oraz kontekst powstającego mitu i rodzącej się pamięci o obronie krzyża w Nowej Hucie.
Pracę uzupełniają kalendaria i aneks źródłowy, poszerzające perspektywę protestu z 1960 r. Dołączono również wykaz osób sądzonych poprzez komunistyczny wymiar sprawiedliwości, a także listę adwokatów, którzy bronili oskarżonych.
W książce wykorzystano bogaty materiał zdjęciowy pochodzący przeważnie ze zbiorów IPN.
