Opinia wydawnicza poradnika metodycznego do matury z języka polskiego autorek: K. Należycieleckiej, D. Rychlewskiej i A. Górki-Kriesel. Szkoła ponadgimnazjalna staje dziś przed pewną, wydawałoby się,,,niewielką rewolucją" - zmianami w szkolnej części egzaminu maturalnego z języka polskiego.
Rezygnując z tzw. Prezentacji, zdecydowano o przeprowadzaniu egzaminu w klasycznej formie, tzn. Losowaniu zagadnień i ich opracowywaniu ustnym i pisemnym w trakcie wewnątrzszkolnych procedur egzaminacyjnych.
Wymagać będzie ten egzamin dużo więcej od uczniów, najczęściej dużo więcej wiedzy i umiejętności w kontakcie z językiem i literaturą ojczystą. Niezależnie od mojej prywatnej opinii, że taka forma podniesie poziom egzaminu z języka polskiego, muszę stwierdzić, że nauczyciele, kierując uczniami, a szczególnie uczniowie, mogą napotkać w przygotowywaniu się do egzaminu na spore trudności.
Oto trzeba prawidłowo zorientować się w całości poznanego w trakcie edukacji materiału z historii, teorii literatury, kontekstów kulturowych oraz kultury współczesnej, a także interpretacji tekstów literackich, a także tekstów kultury.
Przedstawiona książka trzech autorek podejmuje próbę pomocy tym wszystkim, którzy z trudnościami przygotowań będą się spotykać. Trzy doświadczone (co nie oznacza zrutynizowane) polonistki, panie Katarzyna należycielecka, Dorota Rychlewska i Aleksandra Górka-Kriesel, opracowały atrakcyjny poradnik dla przygotowujących się do egzaminu.
Podzieliły go na trzy części. Część pierwsza omawia ustny poziom egzaminu. Część druga poświęcona została rozprawce analityczno - interpretacyjnej prozy i dramatu. Część trzecia wreszcie - interpretacji utworu poetyckiego.
Przyglądając się logice opracowania poszczególnych części, zauważyć trzeba od razu wysokie kompetencje autorek, luźno poruszających się po przeróżnych poziomach wiedzy o literaturze i kulturze. Autorki przywołują pokaźne konteksty kulturowe motywów literackich, należycie dobierają materiał egzemplifikacyjny (niezwykle malarstwo), pamiętają o tym, jak ważne znaczenie współcześnie (nad wyraz dla młodzieży) ma sztuka filmowa.
Stawiają inteligentne pytania, nie za wąskie, aby kierować uwagę ucznia na ważne tropy interpretacyjne. Przypominają pokaźne pojęcia i terminy z zakresu teorii literatury, co jest ważne dla wytworzenia sobie przez ucznia obrazu mentalnego czytanego utworu.
Wszak inaczej traktujemy świat powieści czy dramatu niż liryki. Wiedza teoretyczna jest więc potrzebna w procesie analizy i interpretacji utworu literackiego, a często bywa przez uczniów,,zapominana".
Pojęcia z tego zakresu są tu poprawnie sfunkcjonalizowane, unika się zbędnego teoretyzowania, nastawia się ucznia na poprawne użytkowanie teorii, a nie samą jej znajomość. Pomimo podporządkowania wywodu stałemu schematowi pożądanej odpowiedzi, unikają autorki nadmiernej formalizacji swych,,instrukcji" lektury, kierowanych do uczniów.
Wielu z nich z całą pewnością wyniesie z pracy z tą książką mnóstwo informacji, a przy tym nauczy się dobrych strategii pracy z tekstem - tak tekstem literatury, jak i kultury. Także nauczyciele mogą znaleźć tu sporo atrakcyjnych pomysłów do użycia, choć książka adresowana jest typowo do młodzieży maturalnej.
Podsumowując - książka jest z pewnością pożyteczna, prawidłowo skonstruowana, kompetentnie opracowana. Bez wątpienia przyniesie mnóstwo korzyści tym wszystkim, którzy zechcą z nią przygotowywać się do egzaminów. Mimo stałego schematu działań lekturowo-interpretacyjnych pozostawia dużo miejsca dla twórczej lektury tekstu.
Z pełnym przekonaniem mogę rekomendować ją do druku. Życząc uczniom powodzenia na maturze, polecam im tę pozycję. Warto korzystać z doświadczenia nauczycieli, którzy okazali się tu kompetentnymi przewodnikami uczniów.
Dr hab.