Powieść Elizy Orzeszkowej, przybiera formę listownego dwugłosu – korespondencji między Seweryną Zdrojowską i Tomaszem Rodowskim. Listy Tomasza pisał początkowo Tadeusz Garbowski, jednak nie ukończył swojej części – Orzeszkowa sama dokończyła dzieło. Korespondencja dotyczy sporów światopoglądowych – bohaterowie prezentują zróżnicowane stanowiska w kwestii religii, moralności czy stosunku do świata. W tle rysuje się również wątek miłosny.