"bodźcem, który zapoczątkował powstanie tej książki, była wizyta w Muzeum Narodowym w Poznaniu, gdzie zwrócił moją uwagę obraz Bernardo Strozziego Porwanie Europy (Il ratto di Europa, 1630–44). Zastanowiło mnie wówczas, w jaki sposób imię fenickiej królewny, porwanej na Kretę poprzez Zeusa przeistoczonego w byka, mogło się stać eponimem całego kontynentu. Nie dostrzegłem w tej mitologicznej opowieści niczego, co tłumaczyłoby to z punktu widzenia językowego. Przekonującego wyjaśnienia nie znalazłem również w licznych pracach poświęconym historii Europy, w których ta antyczna legenda jest zwykle przytaczana już we wstępie. Długie i niełatwe poszukiwanie rzeczywistego, a nie baśniowego pochodzenia nazwy Europa, prześledzenie, jak przez stulecia trafiała i była przyjmowana w poszczególnych językach europejskich, pozwoliło mi na postawienie hipotezy racjonalniejszej niżeli mit. Równocześnie dało symboliczny skrót historii Europy w ujęciu lingwistycznym. Skutkiem tego stała się myśl, aby to rozwinąć, pisząc już pełniejsze jej dzieje.
(od autora)
Książka jest syntezą dziejów kultury europejskiej od prehistorii do końca epoki starożytnej. Jest autorską propozycją interpretacji procesów i faktów opartą m.in. Na rzadkich źródłach dotyczących etymologii nazwy Europa, historii takich europejskich pojęć jak kultura i cywilizacja. Czytelnik pozna nieznane oblicze kultury europejskiej, nie tylko jej oczywistej wielkości, lecz i jej ciemniejsze strony, jak niszczycielska rola Imperium Rzymskiego wobec podbijanych ludów i ich kultur.
Książka:
definiuje charakter kultury europejskiej, zawiera obszerną hipotezę etymologii nazwy Europa, ale także pojęć kultura i cywilizacja, mieści krótką historię historiografii kultury europejskiej (pierwszy tak pełny zarys w Polsce), uwzględnia te komponenty kultur mezopotamskich, fenickiej, egipskiej, żydowskiej, które wywarły dostrzegalny wpływ na kontynent europejski, opisuje pierwsze struktury miast, pisane prawa ustanawiane poprzez władców mezopotamskich, toposy literackie, niektóre formy sztuki i architektury itd., posiada najważniejsze dane o Grecji i Rzymie (kulturach będących fundamentem kultury europejskiej). W linii ukażą się m.in.:
- Dzieje kultury europejskiej. Przeciętniewiecze
- Dzieje kultury europejskiej. Renesans
- Dzieje kultury europejskiej. Barok – oświecenie"