W swojej książce Michał Narożniak opisuje klasyczne i nowoczesne systemy pracy, dialogu społecznego czy mentalności, które przenikają ze sobą do takiego stopnia, iż ich rozgraniczenie staje się niemal niemożliwe.
Swoje rozważania podpiera solidnymi przykładami z XIX-wiecznych osad górniczych na Kielecczyźnie. Dla autora kluczowe stają się związki między nowoczesnością a klasycznymi systemami społecznymi – feudalizm współistniejący z kapitalizmem, praca pańszczyźniana z najemną, gospodarka naturalna z pieniężną.
w dodatku w książce nie zabraknie analizy zachowań ludzi, ich biologicznych warunków życia i formujących się w nich mechanizmów oporu i przetrwania.