Wiek teorii marki Instytut badań literackich pany

Długo trzeba było czekać na publikację o tak wielkim znaczeniu nie tylko dla polskiego literaturoznawstwa, lecz dla polskiej humanistyki w ogóle. Pojawia się w nad wyraz szczególnym momencie historycznym, w momencie, kiedy tyle jest jałowych dyskusji wokół nauk humanistycznych, ich znaczenia społecznego, wpływu na kulturę i także na szeroko pojętą codzienność. Jest on ogromny - to niekwestionowana oczywistość, a Wiek teorii utwierdza w tym przekonaniu. Na pracę składa się duży tom monograficzny i dwa obszerne tomy antologii. Wiek teorii opowiada historię postępowego literaturoznawstwa polskiego w sposób istotnie oryginalny. Nie jest to nużący enumeracją katalog najważniejszych osiągnięć czy badaczy, ale kapitalny zbiór obszernych, nieprzeciętnie sproblematyzowanych rozpraw - historię innowacyjnego literaturoznawstwa polskiego poznajemy w ujęciu transwersalnym, misternie skonstruowanym, gdzie jedne fakty odwołują się do innych, łącząc się ze sobą poprzecznie w obrębie całego tomu, zupełnie tak, jak łączą się one ze sobą w historii polskiej i światowej myśli literaturoznawczej. Czytając Wiek teorii, uświadamiamy sobie niebywałe bogactwo polskiego literaturoznawstwa teoretycznego XX i XXI wieku, jego znaczenie i wpływ na rozwój dyscypliny w świecie, najróżniejsze interferencje, w jakie było uwikłane. Ta księga nie jest prostym podsumowaniem dokonań (tych spełnionych i z przeróżnych przyczyn zaprzepaszczonych), ale także gruntowną analizą tego, co dzieje się w polskim literaturoznawstwie teoretycznym dzisiaj. W tym tomie wszystko inicjuje się od pokornego podejścia do historii i tradycji, ale także - co szczególnie znaczne - od wskazania pryncypiów. Przedmiot badań został zdefiniowany nie jako?teoria literatury?, a jako?literaturoznawstwo teoretyczne?. W jedenastopunktowym zbiorze zasad ułożonych poprzez Danutę Ulicką znajdujemy także fundamentalną regułę, która jest równocześnie najważniejszą moim zdaniem tezą tej monografii: światowe literaturoznawstwo nowoczesne narodziło się w przestrzeni Europy Środkowej i Wschodniej. To sprawa znaczącej wagi, o wielkim znaczeniu dla dyscypliny teraz, dla jej kondycji we współczesnej nauce polskiej. Ważną tezą przedstawionych badań jest i to,progresywne literaturoznawstwo polskie od samego początku rozwijało się na styku przeróżnych dyscyplin, a zatem od samego początku znosiło cezury i cenzury, było interdyscyplinarne czy choćby transdyscyplinarne. Znaczenie Wieku teorii polega także na tym, że już od początkowych założeń skutecznie wyprowadza poza zamknięty krąg narosłych poprzez lata mitów, uproszczeń, obiegowych opinii? nie chodzi tu po prostu o prawdę, ale o ukształtowanie pewnego stylu myślenia i wypowiadania się o przeszłości i teraźniejszości dyscypliny. (z recenzji Adama Dziadka)