Niezależność sądów i niezawisłość sędziów to międzynarodowo i konstytucyjnie ugruntowane, wręcz fundamentalne zasady ustrojowe. Ich poszanowanie, realizacja i ochrona są obowiązkami władzy ustawodawczej i wykonawczej, lecz powinności w tym zakresie spoczywają także na sędziach piastunach władzy sądowniczej.
Publikacja w sposób interdyscyplinarny porusza najróżniejsze aspekty niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Fakt, że jej Autorami są przedstawiciele zróżnicowanych dziedzin nauk społecznych, zezwala na analizowane problemy spojrzeć z nieoczywistych punktów widzenia i przeanalizować je dogłębniej.
Prezentują oni różnorodne punkty widzenia na istotę i charakter zmian ustawodawczych. Publikacja odzwierciedla obecną w doktrynie odmienną czy wręcz skrajną ocenę procesów zachodzących w społeczeństwie, polityce i prawie.
znaczne jest podkreślenie istoty cnót sędziowskich kojarzonych z wysokim poziomem kwalifikacji moralnych i merytorycznych sędziów. Autorzy traktują cnoty sędziowskie jako nieodzowny czynnik wzmacniający niezależność sądów i niezawisłość sędziów.
w konsekwencji sędzia de iure niezawisły ma możliwość pozostania niezawisłym także de facto. Pozostanie wierny ideałom odwadze, prawości i powściągliwości.